प्रधानमंत्री मुद्रा योजना

11

Oct

प्रधानमंत्री मुद्रा योजना

प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (PMMY): तपशीलवार माहिती

योजनेची ओळख

सर्वप्रथम, प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (PMMY) ही भारत सरकारची एक प्रमुख योजना आहे. या योजनेअंतर्गत, उत्पादन, व्यापार, सेवा क्षेत्रातील तसेच शेतीपूरक उद्योगांमध्ये (उदा. पोल्ट्री, डेअरी, मधमाशी पालन इ.) गुंतलेल्या सूक्ष्म उद्योजकांना उत्पन्ननिर्मितीच्या हेतूने २० लाख रुपये पर्यंतचे कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते.

उद्योजकांची व्याख्या

या योजनेचा लाभ घेतलेल्या सूक्ष्म आणि लघुउद्योगांमध्ये अनेक प्रकारच्या व्यवसायांचा समावेश होतो. उदा. लघुउद्योग, सेवा क्षेत्रातील व्यवसाय, दुकानांचे मालक, फळ/भाजीपाला विक्रेते, ट्रक चालक, खाद्यसेवा युनिट्स, दुरुस्ती दुकाने, मशिन ऑपरेटर, कारागीर, अन्नप्रक्रिया युनिट्स इत्यादी.

कर्ज कसे मिळवावे

त्यानंतर, कर्जासाठी अर्ज करण्यासाठी खालील पात्र सदस्य ऋण संस्था (Member Lending Institutions - MLIs) कडे संपर्क साधता येतो:

सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका
खाजगी क्षेत्रातील बँका
राज्यस्तरीय सहकारी बँका
प्रादेशिक ग्रामीण बँका
मायक्रो फायनान्स संस्था (MFIs)
नॉन-बँकिंग फायनान्स कंपन्या (NBFCs)
स्मॉल फायनान्स बँका (SFBs)
मुद्रा लिमिटेडद्वारे मान्यताप्राप्त इतर आर्थिक संस्था

व्याजदर आणि प्रक्रिया शुल्क

शिवाय, कर्जावरील व्याजदर रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार संबंधित सदस्य संस्था वेळोवेळी ठरवतात.
विशेषतः, “शिशु” कर्जासाठी (रु. ५०,००० पर्यंत) प्रक्रिया शुल्क माफ केले जाते.

नोंद: मुद्रा योजनेत कोणतेही एजंट किंवा दलाल नियुक्त केलेले नाहीत. त्यामुळे अशा कोणत्याही व्यक्तीपासून सावध राहावे.

योजनेचे लाभ

या योजनेची वर्गवारी खालीलप्रमाणे करण्यात आली आहे, जी उद्योजकाच्या विकासाच्या टप्प्यानुसार निधीची गरज दर्शवते:

शिशु – रुपये ५०,००० पर्यंतचे कर्ज
किशोर – रुपये ५०,००० पेक्षा जास्त पण ५ लाखांपर्यंतचे कर्ज
तरुण – रुपये ५ लाखांपेक्षा जास्त पण १० लाखांपर्यंतचे कर्ज
तरुण प्लस – तरुण श्रेणीत घेतलेले कर्ज परत केल्यानंतर, यशस्वी उद्योजकांसाठी २० लाखांपर्यंतचे कर्ज

पात्रता निकष

पात्र अर्जदार:

वैयक्तिक व्यक्ती
प्रोप्रायटरी व्यवसाय
भागीदारी संस्था
प्रायव्हेट लिमिटेड कंपनी
सार्वजनिक मर्यादित कंपनी
इतर कायदेशीर संस्था

नोंद 1: अर्जदार कोणत्याही बँकेचा थकबाकीदार नसावा आणि त्याचा क्रेडिट रेकॉर्ड समाधानकारक असावा.
नोंद 2: अर्जदाराकडे प्रस्तावित व्यवसायासाठी आवश्यक कौशल्य/अनुभव/ज्ञान असणे अपेक्षित आहे.
नोंद 3: शैक्षणिक पात्रतेची आवश्यकता व्यवसायाच्या स्वरूपावर अवलंबून असते.

ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया

पूर्वअटी:

ओळखपत्र
पत्त्याचा पुरावा
पासपोर्ट साईझ फोटो
अर्जदाराची सही
व्यवसायाच्या ओळख/पत्त्याचा पुरावा

अर्ज करण्याची पद्धत:

सर्वप्रथम, PM Mudra अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या आणि Udyamimitra पोर्टल निवडा.
त्यानंतर, “Apply Now” वर क्लिक करा.
अर्जदार प्रकार निवडा: नवीन उद्योजक / विद्यमान उद्योजक / स्वयंरोजगार करणारे व्यावसायिक
नाव, ईमेल, मोबाईल नंबर भरून OTP जनरेट करा.

नोंदणी नंतरचे टप्पे:

वैयक्तिक आणि व्यावसायिक माहिती भरा.
प्रकल्प अहवाल तयार करण्यासाठी मदतीची गरज असल्यास ‘Handholding Agencies’ निवडा किंवा थेट Loan Application Center ला जा.
कर्जाचा प्रकार निवडा – शिशु / किशोर / तरुण
व्यवसायाची माहिती भरा – नाव, प्रकार, उद्योग क्षेत्र (उदा. उत्पादन, सेवा, व्यापार, शेतीपूरक)
मालकाची माहिती, बँकिंग सुविधा, कर्जाची गरज, भविष्यातील अंदाज इ. भरा
सर्व आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा
अर्ज सादर केल्यानंतर अर्ज क्रमांक मिळतो – भविष्यातील संदर्भासाठी जतन करावा.

आवश्यक कागदपत्रे

शिशु कर्जासाठी:

ओळखपत्र (मतदार ओळखपत्र / लायसन्स / आधार / पासपोर्ट / सरकारी फोटो आयडी)
पत्त्याचा पुरावा (२ महिन्यांपेक्षा जुने नसलेले बिल / आधार / पासपोर्ट / स्थानिक स्वराज्य संस्था प्रमाणपत्र इ.)
अलीकडचा रंगीत फोटो (२ प्रती)
यंत्र/सामग्री खरेदीसाठीचे कोटेशन
पुरवठादाराचे नाव, यंत्राची माहिती, किंमत
व्यवसायाच्या नोंदणीसंबंधी परवाने, दस्तऐवज