तपशील
"महिला सम्मान बचत प्रमाणपत्र" योजना ही भारतातील प्रत्येक मुली आणि महिलेसाठी आर्थिक सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी वित्त मंत्रालयाच्या आर्थिक व्यवहार विभागाने सुरू केली. २७ जून २०२३ रोजी जारी केलेल्या एका ई-गॅझेट अधिसूचनेद्वारे आर्थिक व्यवहार विभागाने सर्व सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका आणि पात्र खाजगी बँकांना या योजनेला अंमलात आणण्याची आणि कार्यान्वित करण्याची परवानगी दिली. या योजनेचा उद्देश मुली/महिलांसाठी योजनेला अधिक प्रवेशयोग्य बनविणे आहे. "महिला सम्मान बचत प्रमाणपत्र" योजना आता पोस्ट ऑफिस आणि पात्र अनुसूचित बँकांमध्ये सदस्यत्वासाठी उपलब्ध असेल. ही योजना १ एप्रिल २०२३ पासून पोस्ट विभागाद्वारे कार्यान्वित केली जात आहे आणि ३१ मार्च २०२५ पर्यंत लागू राहील.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये:
सर्व मुली आणि महिलांसाठी आकर्षक आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय प्रदान करते.
ही योजना ३१ मार्च २०२५ पूर्वी दोन वर्षांच्या कालावधीसाठी उघडता येईल.
MSSC अंतर्गत केलेली ठेव ७.५% वार्षिक व्याजदराने मिळेल, जे त्रैमासिक व्याजाने संकुलित केले जाईल.
किमान ₹१,०००/- आणि ₹१००/- च्या गुणाकारामध्ये कोणतीही रक्कम ठेवता येईल, ज्याची अधिकतम मर्यादा ₹२,००,०००/- आहे.
या योजनेत केलेल्या गुंतवणुकीची मुदत दोन वर्षे असेल, जी खातं उघडल्याच्या तारखेपासून मोजली जाईल.
गुंतवणूक केल्यावर योजनेत आंशिक रकमेसाठी लवचिकता आहे. खाताधारक योजनेतील पात्र शिल्लक रक्कमेचा ४०% पर्यंत रक्कम काढू शकतात.
फायदे:
आकर्षक आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय प्रदान करते.
योजनेत ७.५% दराने आकर्षक व्याज मिळते, जे त्रैमासिक संकुलित होते. यामध्ये लवचिक गुंतवणूक आणि आंशिक काढणीच्या पर्यायासह ₹२,००,०००/- च्या मर्यादेत उपलब्ध आहे.
योजनेची मुदत दोन वर्षे आहे.
व्याज त्रैमासिक संकुलित होईल आणि खात्यात जमा होईल.
नोट: योजनेच्या अटींनुसार असलेल्या खात्यांतील व्याज दर पोस्ट ऑफिस बचत खात्याच्या दरानुसार दिले जाईल.
पात्रता:
अर्जकर्त्याला भारतीय नागरिक असावा लागेल.
ही योजना फक्त महिला आणि मुलींसाठी आहे.
कोणतीही महिला या योजनेअंतर्गत अर्ज करू शकते.
अल्पवयीन मुलींसाठी गोडीवाला (गंभारक) खातं उघडू शकतात.
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी वयोमर्यादा नाही, सर्व वयोगटातील महिला याचा लाभ घेऊ शकतात.
नोट: या योजनेअंतर्गत उघडलेले खातं एकल-मालक प्रकाराचं असावं.
ठेव:
प्रत्येक व्यक्ती कोणतेही संख्येने खातं उघडू शकते, परंतु जमा करण्यासाठी एक मर्यादा आहे आणि प्रत्येक खात्याच्या उघडल्याच्या ३ महिन्यांच्या अंतरावर दुसरे खाते उघडता येईल.
₹१,०००/- किमान ठेव रक्कम आणि ₹१००/- च्या गुणाकारामध्ये कोणतीही रक्कम ठेवता येईल. त्यानंतर याच खात्यात कोणतीही पुढील ठेव होणार नाही.
खात्यात ठेव करण्याची अधिकतम रक्कम ₹२,००,०००/- असेल.
परिपूर्णतेवर भरणा:
ठेवीचा परिपूर्णता कालावधी दोन वर्षांनंतर असेल, आणि पात्र शिल्लक परिपूर्णतेवर खाताधारकाला दिली जाईल.
परिपूर्णतेचा गणना करताना, कोणतीही रक्कम जर रुपयाच्या अंशात असेल तर ती जवळच्या रुपयास गोल केली जाईल. आणि या उद्देशासाठी ५० पैसे किंवा त्यापेक्षा जास्त रक्कम एक रुपया मानली जाईल.
खात्यातून काढणी:
खाताधारक एक वर्ष पूर्ण झाल्यानंतर, परंतु खात्याच्या परिपूर्णतेपूर्वी, खात्यातील ४०% पर्यंत रक्कम काढू शकतात.
अल्पवयीन मुलीच्या खात्यातून काढणीसाठी गोडीवाल्याने, त्यासाठी संबंधित प्रमाणपत्र सादर करून अर्ज केला पाहिजे.
काढणीची गणना करताना, कोणतीही रक्कम जर रुपयाच्या अंशात असेल तर ती जवळच्या रुपयास गोल केली जाईल.
अर्ज प्रक्रिया (ऑफलाइन):
अर्जकर्ता जवळच्या पोस्ट ऑफिस शाखा किंवा नामांकित बँकेत जाऊ शकतो.
अर्ज फॉर्म मिळवा किंवा अधिकृत वेबसाइटवरून डाउनलोड करा.
अर्ज फॉर्म भरून आवश्यक कागदपत्रे जोडावीत.
घोषणापत्र आणि नामनिर्देशन माहिती भरा.
अर्ज फॉर्म आणि प्रारंभिक गुंतवणूक/ठेव रक्कम सादर करा.
'महिला सम्मान बचत प्रमाणपत्र' योजनेतील गुंतवणुकीचा पुरावा म्हणून प्रमाणपत्र मिळवा.
नोट: या योजनेअंतर्गत खाते उघडण्यासाठी अर्ज महिला स्वतःच्या वतीने किंवा अल्पवयीन मुलीसाठी गोडीवाला (गंभारक) वतीने ३१ मार्च २०२५ पूर्वी करावा लागेल.
खात्याचा शीघ्र बंद:
खाते परिपूर्णतेपूर्वी बंद होणार नाही, परंतु खालील बाबींमध्ये:
खाताधारकाच्या मृत्यूने;
अत्यंत दया मागणीच्या कारणांमुळे, जसे की जीवघेण्या रोगासाठी वैद्यकीय मदत किंवा गोडीवाल्याच्या मृत्यूमुळे खात्याचे कार्य करणं किंवा चालवणं असंभव असल्यास, पोस्ट ऑफिस किंवा बँक तडजोड करून खाते बंद करू शकतात.
खात्याचे शीघ्र बंद केल्यास, मुख्य रकमेवर व्याज योजनेच्या दरावर दिले जाईल.
खाते उघडल्याच्या सहा महिन्यांनंतर, अन्य कोणत्याही कारणाने खातं बंद केले जाऊ शकते, त्यात दर २% कमी असलेला व्याज दर लागू होईल.
आवश्यक कागदपत्रे:
पासपोर्ट आकाराचा फोटो
वयाचा पुरावा, म्हणजे जन्म प्रमाणपत्र
आधार कार्ड
पॅन कार्ड
पे-इन स्लिप किंवा ठेवीची रक्कम असलेला चेक
ओळख आणि पत्त्याचा पुरावा म्हणून खालील कागदपत्रे स्वीकारली जातात:
पासपोर्ट
ड्रायव्हिंग लायसन्स
मतदार ओळखपत्र
NREGA द्वारे जारी केलेला काम कार्ड
राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदणी पत्र
