महिला किसान योजना (Mahila Kisan Yojana)
अंमलबजावणी विभाग: सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
सहभागी संस्था: नॅशनल शेड्युल्ड कास्ट फायनान्स अँड डेव्हलपमेंट कॉर्पोरेशन (NSFDC)
🌿 योजनेचा उद्देश
ही योजना महाराष्ट्र शासनाच्या सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागामार्फत, तसेच NSFDC च्या सहकार्याने राबविण्यात येते.
प्रथमदर्शनी, या योजनेचा मुख्य उद्देश आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल चर्मकार समाजातील (धोर, चांभार, होलार, मोची इ.) महिलांचा सर्वांगीण विकास साधणे हा आहे.
यानंतर, ही योजना शैक्षणिक, आर्थिक आणि सामाजिक प्रगतीस प्रोत्साहन देऊन समाजात महिलांना सन्माननीय स्थान मिळवून देण्याचे कार्य करते.
शेवटी, या योजनेद्वारे चर्मकार समाजातील महिलांना पादत्राणे (footwear) आणि चामड्याच्या वस्तूंचे उत्पादन व विक्री सरकारी विभागांना तसेच खुल्या बाजारपेठेत करण्यास सहाय्य केले जाते.
💰 योजनेचे लाभ
-
एकूण कर्ज रक्कम: पात्र महिला लाभार्थ्यांना ₹५०,००० आर्थिक सहाय्य दिले जाते.
-
अनुदान: ₹१०,००० इतके अनुदान दिले जाते, ज्यामुळे कर्जाचा वास्तविक भार कमी होतो.
-
कर्ज घटक: उर्वरित ₹४०,००० कर्ज स्वरूपात दिले जाते, ज्यावर वार्षिक केवळ ५% व्याजदर लागू असतो.
✅ पात्रता अटी
सर्वप्रथम, अर्जदाराने खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
-
अर्जदार महाराष्ट्र राज्याची कायम रहिवासी महिला असावी.
-
अर्जदार चर्मकार समाजातील (धोर, चांभार, होलार, मोची इ.) असावी.
-
अर्जदाराचे वय १८ ते ५० वर्षे दरम्यान असावे.
-
अर्जदारास ज्या व्यवसायासाठी कर्ज मागितले आहे त्या व्यवसायाचे मूलभूत ज्ञान किंवा अनुभव असावा.
-
कृषी प्रकल्प कर्जासाठी अर्ज करत असल्यास, अर्जदाराचे नाव / पती-पत्नीचे संयुक्त नाव / पतीचे नाव (शपथपत्रासह) ७/१२ उताऱ्यावर असणे आवश्यक आहे.
-
५०% अनुदान योजना किंवा मार्जिन मनी योजना साठी — अर्जदाराचे वार्षिक उत्पन्न गरिबी रेषेखालील असावे.
-
NSFDC योजनेअंतर्गत —
-
ग्रामीण भागासाठी उत्पन्न मर्यादा ₹९८,००० पर्यंत,
-
शहरी भागासाठी उत्पन्न मर्यादा ₹१,२०,००० पर्यंत आहे.
-
📝 अर्ज प्रक्रिया (Offline पद्धत)
पायरी १: सर्वप्रथम, इच्छुक अर्जदाराने कार्यालयीन वेळेत आपल्या जिल्ह्यातील महाराष्ट्र राज्य चर्मोद्योग विकास महामंडळ (LIDCOM) जिल्हा कार्यालयात भेट द्यावी व अर्जाचा नमुना फॉर्म मागवावा.
पायरी २: त्यानंतर, अर्जातील सर्व आवश्यक माहिती भरावी, पासपोर्ट आकाराचा फोटो चिकटवावा (आवश्यक असल्यास सहीसह) आणि सर्व आवश्यक कागदपत्रांच्या प्रती (स्वतःच्या सहीसह, जर मागविल्या असतील तर) जोडाव्यात.
पायरी ३: नंतर, पूर्ण भरलेला आणि सही केलेला अर्ज व कागदपत्रे निर्धारित कालावधीत संबंधित जिल्हा कार्यालयात सादर करावीत.
पायरी ४: शेवटी, अर्ज सादर केल्यानंतर पावती किंवा स्वीकारपत्र घ्यावे. त्यात अर्ज सादरीकरणाची तारीख, वेळ आणि क्रमांक (जर लागू असेल तर) नमूद असल्याची खात्री करावी.
टीप: अर्ज निश्चित कालावधीतच सादर करावा.
📄 आवश्यक कागदपत्रे
-
LIDCOM जिल्हा कार्यालयाकडून मिळालेला पूर्ण भरलेला अर्ज फॉर्म
-
अलीकडील पासपोर्ट आकाराचा फोटो
-
अधिकृत सरकारी अधिकाऱ्याने जारी केलेले उत्पन्न प्रमाणपत्र
-
जात प्रमाणपत्र (चर्मकार समाजासाठी)
-
महाराष्ट्रातील रहिवासी पुरावा
-
कृषी कर्जासाठी — ७/१२ उतारा (अर्जदाराचे नाव / संयुक्त नाव / पतीचे नाव शपथपत्रासह)
-
व्यवसायासंबंधी ज्ञान किंवा अनुभवाचा पुरावा
🌾 महिला किसान योजना ही चर्मकार समाजातील महिलांना स्वावलंबन, उद्योजकता आणि आर्थिक स्थैर्य देणारी महत्त्वाची योजना आहे, जी महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवते आणि त्यांचा सामाजिक सन्मान वाढवते. 🌸