कृषोन्नती योजना – बियाणे आणि लागवड साहित्य उपमिशन (एसएमएसपी)
तपशील
“बियाणे आणि लागवड साहित्य उपमिशन (एसएमएसपी)” ही “ग्रीन रिव्हॉल्यूशन – कृषोन्नती योजना” या छत्रयोजनेअंतर्गत एक केंद्र प्रायोजित योजना आहे. “ग्रीन रिव्हॉल्यूशन – कृषोन्नती योजना” ही कृषी क्षेत्रासाठी २०१६‑१७ पासून राबवली जाणारी छत्रयोजना असून अनेक योजना / मिशन एकत्र करून या योजनेअंतर्गत आणली आहेत. या छत्रयोजनेअंतर्गत एकूण ११ योजना / मिशन आहेत. या सर्व योजना कृषी आणि संबंधित क्षेत्राचे समग्र व वैज्ञानिक विकास साधून उत्पादन, उत्पादकता वाढवणे आणि उत्पादनावरील परताव्यांनी शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढविणे हे ध्येय सेवा करतात.
एसएमएसपी चा उद्देश —
प्रमाणित / दर्जेदार बियाण्याचे उत्पादन वाढविणे
बियाण्याबदल दर (SRR) वाढविणे, विशेषतः तांदूळ, हरभरा, शेंगदाणा, कापूस यांसारख्या पिकांमध्ये अधिक SRR साध्य करणे
शेतकरी व नैसर्गिक पद्धतीने वापरलेले बियाणे सुधारित गुणवत्ता मिळवणे
बियाण्यांची गुणोत्तरी साखळी मजबूत करणे
बियाणे उत्पादन, प्रक्रिया, चाचणी अशा नव्या तंत्रज्ञानांची प्रोत्साहन
बियाणे उत्पादन, साठवण, प्रमाणन व दर्जा नियंत्रणासाठी पायाभूत सुविधा सशक्त करणे व आधुनिकीकरण
बियाण्याचा आंतरराष्ट्रीय व्यापार सुकर करणे व २०२० पर्यंत भारताचा भाग १०% करण्याचे लक्ष्य
सार्वजनिक व खाजगी बियाणे उत्पादक संस्थांना सहाय्य व भागीदारी भरवणे
आपत्तींमध्ये बियाण्याची उपलब्धता सुनिश्चित करणे
बियाण्याशी संबंधित माहिती प्रसारित करणे (माहिती, शिक्षण व संवाद)
PPVFRA यांच्या माध्यमातून वनस्पती जाती संरक्षण, शेतकऱ्यांचे आणि वनस्पती पाळकांचे हक्क सुरक्षित करणे व नवीन जातींचा विकास प्रोत्साहन देणे
एसएमएसपी चे घटक
बियाणे गुणवत्ता नियंत्रण सशक्तीकरण
Grow Out Test (GOT) सुविधा सुदृढ करणे
बियाणे प्रमाणन एजन्सींना सहाय्य
बियाणे ग्राम कार्यक्रम
बियाणे ग्रामांमधून प्रमाणित बियाणे उत्पादन
बियाणे प्रक्रिया सुविधा
बियाणे साठवण सुविधा
उत्तरेकडील राज्यांमध्ये बियाणे वाहतुकीवर मदत
राष्ट्रीय बियाणे आरक्षित निधी
कृषीमध्ये जैवतंत्रज्ञानाचा वापर
बियाणे क्षेत्रातील सार्वजनिक‑खाजगी भागीदारी
खाजगी क्षेत्रातील बियाणे उत्पादन वाढविण्यासाठी मदत
उपमिशन संचालक व सर्वेक्षण / अभ्यासाला सहाय्य
वनस्पती जाती व शेतकरी हक्क संस्था (PPVFRA)
लाभ / मदत स्वरूप
बियाणे गुणवत्ता नियंत्रण सशक्तीकरण — बियाणे चाचणी प्रयोगशाळांसाठी, डीएनए फिंगरप्रिंटिंग सुविधा, आरोग्य चाचणी यंत्रणा, ISTA सदस्यता शुल्क इत्यादीसाठी आर्थिक मदत
बियाणे कायदा अंमलबजावणी सशक्तीकरण — बियाणे नमुना खर्चाची परतफेड
राष्ट्रीय बियाणे संशोधन व प्रशिक्षण केंद्र (NSRTC) — पगार, देखभाल, सॉफ्टवेअर‑हार्डवेअर इत्यादीसाठी मदत
GOT सुविधा सुदृढीकरण — GOT फॉर्मची सुविधा व ग्रीनहाऊस सुविधा
बियाणे प्रमाणन एजन्सींना सहाय्य — कर्मचाऱ्यांचा पगार, प्रवास भत्ता, कार्यालय स्वयंचलन
बियाणे उपचार — बियाणे उपचार खर्चाच्या ७५% पर्यंत मदत
बियाणे निर्यात प्रोत्साहन — वाहतुकीचे भाडे, निर्यात सानुकूलन सुविधा, प्रयोगशाळांचे सुधारणा मदत
संशोधन आणि नव्या जाती उत्पादन — R&D प्रकल्पांसाठी ६०:४० केंद्र‑राज्य वाटणी
बियाणे फॉर्म (Farm) सुदृढीकरण — विविध उपप्रकल्पांसाठी इमारती, यंत्रसामग्री, रस्ते, सिंचन यासाठी मदत
बियाणे ग्राम — बियाणे वितरण, प्रशिक्षण, बियाणे साठवण सुविधा, बियाणे उपचार शुल्क मदत
प्रमाणित बियाणे उत्पादन (Seed Villages) — मूल / प्रमाणित बियाण्याचे उत्पादन व प्रमाणन शुल्क मदत
बियाणे प्रक्रिया संयंत्र — प्रक्रिया क्षमतेनुसार मदत
बियाणे साठवण — विविध प्रकारच्या गोदामांसाठी मदत
वाहतूक सबसिडी — राज्याबाहेरील उत्पादने राज्यांत व राज्यांतर्गत बियाणे वाहतुकीवर भरणा
ब्रीडर बियाणे देखभाल — नाभ्यपदार्थ बियाण्याची देखभाल यासाठी निधी
राष्ट्रीय बियाणे आरक्षित निधी (NSR) — वाहतील निधी, देखभाल खर्च, साठवण संसाधने
जैवतंत्रज्ञान अर्ज — टिश्यू कल्चर युनिट स्थापना व पुनर्बांधणीसाठी मदत
सार्वजनिक‑खाजगी भागीदारी — प्रकल्प खर्चाचा ५०% मदत
खाजगी क्षेत्रातील बियाणे उत्पादन — प्रकल्पांमध्ये प्रमाणित सबसिडी, R&D मदत इत्यादी
उपमिशन संचालक व अभ्यास / सर्वेक्षण — सल्लागार व सहाय्यक कर्मचारी भरणा
PPVFRA — दैनंदिन कामांसाठी निधी
अर्हता
अर्जकर्ता लहान किंवा गारिहाल शेतकरी असावा
अर्ज प्रक्रिया
अर्ज ऑफलाइन करावा
अर्जदार संबंधित जिल्हा कृषी अधिकारी / कृषी विकास अधिकारी / कृषी मंडळात आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज करतात
आवश्यक कागदपत्रे
शेतकऱ्याचा B1 खसरा / कर्जपुसAt
आधार क्रमांक
बँक पासबुकाची प्रत
