PM-YASASVI

तपशील (Details)

“PM-YASASVI: OBC, EBC आणि DNT विद्यार्थ्यांसाठी टॉप क्लास शालेय शिक्षण” ही योजना “PM युवा यशस्वी शिष्यवृत्ती योजना (PM-YASASVI)” अंतर्गत एक उपयोजना आहे. ही योजना भारत सरकारच्या सामाजिक न्याय व सक्षमीकरण मंत्रालयाने सुरू केली आहे. यामध्ये इतर मागासवर्गीय (OBC), आर्थिकदृष्ट्या मागासवर्गीय (EBC), आणि विमुक्त भटक्या जमाती (DNT) च्या विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक सहाय्य दिले जाते.

ही योजना १००% केंद्र सरकारच्या निधीतून राबवली जाते.

उद्दिष्ट (Objective):

या योजनेचा उद्देश म्हणजे OBC, EBC आणि DNT प्रवर्गातील गुणवंत विद्यार्थ्यांना इयत्ता ९ वी ते १२ वी पर्यंतच्या काळात उत्तम दर्जाचे शिक्षण देण्यासाठी त्यांचा शैक्षणिक खर्च उचलणे.

व्याप्ती आणि पात्रता (Scope and Coverage):

• या योजनेअंतर्गत त्या विद्यार्थ्यांना समाविष्ट केले जाते जे OBC, EBC आणि DNT प्रवर्गातील आहेत व वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी आहे.

• विद्यार्थ्यांनी योजनेच्या निकषांनुसार निवडलेल्या टॉप क्लास स्कूलमध्ये शिकत असणे आवश्यक आहे.

• प्रत्येक राज्यासाठी OBC लोकसंख्येच्या आधारे स्लॉट वाटप केले जाईल.

• शिष्यवृत्ती मेरिट आधारित असून, ऑनलाइन पोर्टलद्वारे अर्ज व निवड केली जाईल.

अंमलबजावणी यंत्रणा (Implementing Agency):

ही योजना केंद्र सरकार पुरस्कृत (Central Sector Scheme) असून सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालय ही राज्य सरकारे व नॅशनल स्कॉलरशिप पोर्टलच्या मदतीने राबवेल.

कार्यपद्धती (Modalities):

• १०वी आणि १२वी मध्ये १००% उत्तीर्ण निकाल देणाऱ्या शाळा निवड समितीद्वारे निवडल्या जातील. या समितीचे अध्यक्ष संयुक्त सचिव (OBC) असतील.

• या निवडलेल्या शाळांना ‘टॉप क्लास स्कूल (TCS)’ म्हणून संबोधले जाईल.

• शाळा सार्वजनिक (केंद्रीय/राज्य/स्थानिक संस्था), अनुदानित किंवा खाजगी असू शकतात.

• प्रत्येक वर्षी एप्रिल महिन्यात प्रत्येक राज्यासाठी व वर्गासाठी स्लॉट जाहीर केला जाईल.

• कमीतकमी ३०% शिष्यवृत्ती मुलींसाठी राखीव असेल.

फायदे (Benefits):

• इयत्ता ९वी व १०वी: वर्षाला ₹75,000/- पर्यंत शैक्षणिक शुल्क, वसतिगृह शुल्क व अन्य शालेय खर्चासाठी

• इयत्ता ११वी व १२वी: वर्षाला ₹1,25,000/- पर्यंत

• टीप १: निधी थेट लाभार्थ्यांच्या खात्यात DBT (Direct Benefit Transfer) च्या माध्यमातून दिला जाईल.

• टीप २: रक्कम दरवर्षी १५ ऑगस्टपूर्वी हप्त्यांमध्ये वितरित केली जाईल.

पात्रता (Eligibility):

• OBC, EBC, DNT प्रवर्गातील विद्यार्थी

• कौटुंबिक वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी

• इयत्ता ९वी ते १२वी मध्ये शिक्षण घेणारे

• योजना अंतर्गत पात्र टॉप क्लास स्कूलमध्ये प्रवेश असणे आवश्यक

इतर अटी (Other Conditions):

• विद्यार्थ्याचे बँक खाते असणे आवश्यक आहे.

• शाळेने आधारवर आधारित उपस्थिती प्रणाली (Aadhaar-Based Attendance System) ठेवलेली असावी.

• या योजनेंतर्गत लाभ घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांना अन्य सरकारी योजनांचा लाभ मिळणार नाही (जर तोच खर्च इथे समाविष्ट असेल तर).

अर्ज प्रक्रिया (Application Process):

ऑनलाइन अर्ज – https://scholarships.gov.in

नवीन अर्जदारांसाठी:

1. NSP वेबसाइट उघडा, ‘New Registration’ वर क्लिक करा.

2. सूचना वाचून, Check box वर क्लिक करून ‘Continue’ करा.

3. आवश्यक माहिती देऊन नोंदणी पूर्ण करा.

नोंदणीकृत अर्जदारांसाठी:

1. ‘Fresh Application’ वर क्लिक करा.

2. Login करा (Application ID व पासवर्ड).

3. शिष्यवृत्ती निवडा.

4. अर्ज फॉर्म भरा व आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.

5. अर्ज सबमिट करा.

निवड प्रक्रिया (Selection Process):

• अर्ज शाळेच्या नोडल अधिकाऱ्यांद्वारे ऑनलाईन तपासले जातील आणि राज्य सरकारकडून पुष्टी केली जाईल.

• प्रत्येक वर्गासाठी व लिंगानुसार मेरिट यादी तयार केली जाईल.

• मागील वर्गाच्या अंतिम परीक्षेतील गुणांच्या आधारे स्वयंचलित शिष्यवृत्ती वाटप होईल.

आवश्यक कागदपत्रे (Documents Required):

1. आधार कार्ड

2. पासपोर्ट साइज फोटो

3. शैक्षणिक गुणपत्रके/प्रमाणपत्रे

4. मान्यताप्राप्त प्राधिकरणाने दिलेले उत्पन्न प्रमाणपत्र

5. रहिवासी प्रमाणपत्र

6. जातीचा / समुदायाचा प्रमाणपत्र

7. अपंगत्व प्रमाणपत्र (जर लागू असेल तर)

8. बँक खात्याचे तपशील

9. इतर आवश्यक कागदपत्रे (शाळेनुसार)